استاد حمید سبزواری درگذشت

تاریخ انتشار: 1395/3/22 10:57     /     کد خبر : 1702     /     دسته خبر : هنری

 
استاد حمید سبزواری، پدر شعر انقلاب، ساعاتی پیش در بیمارستان آسیا درگذشت.
سخن امروز: به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، استاد حمید سبزواری شاعر پیشکسوت انقلاب به‌دلیل کهولت سن و بیماری، بامداد امروز در بیمارستان آسیا دار فانی را وداع گفت.
حسین ممتحنی مشهور به حمید سبزواری در سال 1304 در سبزوار در خانواده‌ای مسلمان و معتقد چشم به جهان گشود.
پدرش "عبدالوهاب"، پیشه‌ور ساده‌ای بود که قریحه شاعری داشت و جدّش "ملا محمد صادق ممتحنی" شاعری مردمی بود که "مجرم" تخلص می‌کرد و آثارش در سفری به مشهد، در حمله راهزنان به یغما رفت.
حمید، قبل از رفتن به مدرسه در خانه نزد مادرش قرآن را آموخت و به همین دلیل وقتی به مدرسه رفت فارسی را خیلی خوب و سلیس می‌خواند و از بچه‌های دیگر جلوتر بود.
وی در سال 1311 در سن هفت‌سالگی به مدرسه رفت و در مدرسه شیخ حسن داورزنی که مدرسه مردمی بود به تحصیل علم و دانش مشغول شد.
وی علاوه بر آن مطالعات خارج از درس نیز داشت و نزد میرزا حبیب جوینی، جامع المقدمات را خواند و مدتی نزد روحانی دیگری با نام محمدعلی محمدی درس خواند.
حمید سبزواری از سن 14سالگی شروع به سرودن شعر کرد و اشعارش را در دفتری با نام "فریادنامه" می‌نوشت که بیشتر اشعارش اجتماعی بود واین بیشتر به‌علت جریانهای سال 1320 و ورود متفقین به ایران و مشکلات اقتصادی و معشیتی بود.
حمید، دوران جوانی خود را در شهر سبزوار گذراند و به‌علت مشکلات معیشتی تحصیلاتش گسیخته ماند.
وی ابتدا به سرودن تصنیف پرداخت که در آن زمان معمول و مرسوم شده بود و آن را در کتابفروشی می‌فروخت.
حمید سبزواری با شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش در بین هشتاد نفر رتبه سوم را کسب کرد.
وی در سال 1331 ازدواج کرد و یک سال بعد از ازدواج، کودتای 28 مرداد 1332 برای حمید گرفتاری‌هایی به وجود آورد و او تحت تعقیب قرار گرفت و مدتی متواری بود و مدتی را در اسفراین مخفی شد.
وی مدتی در شرکتی که سنگ معدن استخراج می‌کرد در اطراف سبزوار و شاهرود کار کرد و مدتی را نیز با اجاره حمام در سبزوار گذراند.
او مدتی در بانک بازرگانی مشغول کار شد و سپس به تهران منتقل شد و در شعبه‌های مختلف آن مثل دروازه دولت و محمودیه تجریش و مدتی هم در روابط عمومی بانک و نشریه داخلی آن مشغول کار شد.
حمید بعد از انقلاب، ضمن کار در بانک، برای انقلاب شعر و شعار می‌ساخت که در راهپیمایی‌ها و نماز جمعه خوانده می‌شد.
یکی از این شعرها "آمریکا، آمریکا، مرگ به نیرنگ تو" بود.
وی بعدها احساس کرد که باید کاملاً در خدمت انقلاب باشد و از طریق شعر و سرود انقلابی حرکت کند به این دلیل خود را بازنشسته کرد و به صدا و سیما رفت و از آن زمان در شورای شعر مشغول خدمت بود.
شعر حمید، شناسنامه زمانمند انقلاب است زیرا که کمتر حادثه یا رویدادی است که انعکاسی از آن در شعر او نباشد
آثار و سروده‌های حمید به دو بخش تقسیم می‌شود، قسمتی از آن محصول و مولود دوران اختناق است که شاعر با شجاعت و شهامت و ایمان راسخ بر حکومت تاخته و اوضاع نابسامان آن را نکوهش کرده است و در میان آن آثار، به‌حق سخنانی بس بلند و فاخر و شورانگیز یافت می‌شود که از قدرت طبع و صفای قریحه و مهارت شاعر حکایت دارد.
بخش دوم آثار وی پس از پیروزی انقلاب است که در این زمان تلاش شاعر انتقال هرچه بهتر پیام انقلاب و دفاع از ارزشها و باورهای اصیل اسلامی بوده است.
هفت دفتر از حمید سبزواری به چاپ رسیده است که به‌ترتیب عبارتند از:
1 ــ سرود درد
سرود درد، نخستین دفتر شعر حمید سبزواری است که سروده‌های سالهای 36 تا 57 را در بر می‌گیرد، دوران بیست و یک ساله‌ای که مشحون از وقایع سیاسی و رنج و دردمندی شاعر است.
اشعار آزاد و کلاسیک حمید در این دفتر خبر از وجدان بیدار و آگاهی اجتماعی وی در شرایط دشوار می‌دهد.
در این دفتر حدود 65 غزل، 36 قصیده، 5 مثنوی، 34 شعر نو، 19 چهارپاره، 16 ترانه، سه مسمط، دو قطعه و یک ترکیب‌بند وجود دارد.
سرود درد، با مقدمه رهبر معظم انقلاب و همچنین مقدمه‌ای از استاد شاهرخی و سراینده در سال 1367 توسط انتشارات کیهان منتشر شده است.
2ـ سرود سپیده
سرود سپیده، دومین دفتر اشعار معاصر حمید سبزواری است که همچون دفتر نخست با مقدمه رهبر معظم انقلاب و استاد صادق آینه‌وند منتشر شده است.
دراین دفتر نیز که اشعاری به‌شیوه نو و کلاسیک آورده شده است حدود 94 غزل، 31 قصیده، 16 مثنوی، دو قطعه، 138 رباعی، سه ترکیب‌بند، سه مسمط، دو ترجیع‌بند، 9 چهارپاره و 12 شعر نو وجود دارد.
این دفتر در سال 1368 به‌وسیله انتشارات کیهان منتشر شده است
3ـ کاروان سپیده
کاروان سپیده در برگیرنده 26 قطعه از اشعار حمید سبزواری است که سومین اثر وی می‌باشد و دارای طلیعه‌ای از سراینده با عنوان "سخنی از سر وظیفه" و نیز مقدمه کوتاهی از ناشر است.
کاروان سپیده در سال 1373 توسط انتشارات حوزه هنری واحد شعر ادبیات و هنر مقاومت منتشر شده است.
4ــ یاد یاران
یاد یاران مثنوی نسبتاً بلندی است در رثای جهادگر شهید مهندس سید محمد تقی رضوی و جمعی از شهیدان دفاع مقدس.
حمید در این اثر به‌تناسب حال و مقام به شرح دلتنگی‌های خویش می‌پردازد و با مروری بر وقایع انقلاب و دفاع مقدس به معرفی شهید رضوی پرداخته و ویژگی‌های ممتاز وی را برشمرده و به‌تناسب از دیگر سرداران شهید یاد می‌کند.
یاد یاران" را کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه و کمیته انتشارات در سال 1376 منتشر کرده است.
5- گزیده ادبیات معاصر
از کارهای شایسته‌ای که پس از انقلاب توسط "کتاب نیستان" صورت گرفت چاپ گزیده آثاری از شاعران معاصر است.
سی و پنجمین اثر از این مجموعه، گزیده اشعار حمید سبزواری است که در آن 34 شعر سبزواری را از سالهای دور تاکنون در بر می‌گیرد.6
6ـ به رنگ آمده دشمن
به رنگ آمده دشمن، با عنوان اولیه "بار دیگر مسجد ضرار" منظومه‌ای است کوتاه با 56 بیت در قالب مثنوی که در آن سبزواری شیوه‌های فرهنگی دشمنان انقلاب و اسلام را پس از پذیرش قطعنامه 598 بیان کرده است.
این منظومه که بار نخست در روزنامه کیهان به چاپ رسید، به‌دلیل اهمیت ویژه به‌سفارش و تأکید رهبر معظم انقلاب به‌صورت جزوه‌ای مستقل با ابیاتی افزوده به چاپ رسید که آن را سازمان تبلیغات اسلامی در سال 1368 چاپ و منتشر کرده است.
7 ـ سرودی دیگر
این دفتر دربرگیرنده 142 قطعه از تازه‌ترین اشعار کلاسیک حمید از 1366 تاکنون است.
در اردیبهشت ماه 1381 به‌همت سازمان صدا و سیما و انجمن قلم در آئینی با عنوان "آفرین روشنان" مراسم نکوداشت شاعر در سالن کوثر سازمان صدا و سیما برگزار شد که رهاورد آن "سرودی دیگر" می‌باشد.
این کتاب با مقدمه سبزواری و نیز یادداشت ستاد برگزاری آیین "آفرین روشنان" توسط انتشارات سروش در سال 1381 به چاپ رسیده است.
استاد سبزواری در طول مدت فعالیت ادبی خود به افتخارات زیادی نائل آمد که در ادامه به‌صورت خلاصه به تعدادی از افتخارات ایشان اشاره می‌کنیم:
-/سرایش سرود خاطره انگیز خمینی ای امام که همزمان با ورود حضرت امام(ره) به ایران در فرودگاه مهرآباد اجرا و همه‌گیر شد. به‌خاطر اثربخشی، زیبایی و اثرگذاری فوق العاده‌ای که دارد، در فهرست آثار معنوی کشور ثبت‌ شده است.
-/سرایش تعداد بسیار زیاد دیگری از اشعار خاطره انگیز و ترانه‌های پرمعنی برای انقلاب اسلامی ایران، دفاع مقدس، حرکتهای مردمی و شخصیت‌ها و چهره‌های برجسته کشور در دهه‌های اخیر، که بسیاری از این سرودها به‌ویژه در سالهای ابتدایی انقلاب ورد زبان همه مردم ایران شده بود.
-/تحسین و تقدیر امام خمینی از برخی سروده‌های حمید سبزواری، به‌طوری که امام خمینی با شنیدن ترانه «ای مجاهد شهید مطهر» که در رثای آیت الله مطهری سروده شده بود، فرمودند: انقلاب ما امروز به چنین سرودها و موسیقی‌هایی نیازمند است.
-/مقدمه‌نویسی مقام معظم رهبری بر یکی از کتاب‌های شعر حمید سبزواری، به‌طوری که حمید تنها شاعری است که مقام معظم رهبری تاکنون برای کتاب وی مقدمه نوشته است.
-/ انتخاب استاد سبزواری به‌عنوان کارمند نمونه کشور در دهه 70
-/ دریافت نشان درجه یک فرهنگ و هنر از دست ریاست جمهوری وقت ایران در دهه  
-/انتخاب یکی از کتاب‌های شعر استاد به‌نام سرود سپیده به‌عنوان کتاب سال
-/برگزیده شدن استاد به‌عنوان چهره ماندگار شعر و ادبیات کشور در سومین دوره از همایش چهره‌های ماندگار کشور در سال 1382.

• حمید سبزواری
• سخن امروز
• خبرنگار فرهنگی
• خبرگزاری تسنیم
• شاعر
• پیشکسوت انقلاب
• بیمارستان آسیا
• حسین ممتحنی
• حمید سبزواری