محمود دولت آبادی یکی از نویسندگان معروف ایرانی است. نام آور ترین اثر او رمان 10 جلدی کلید است. محمود دولت آبادی ملقب به آقای رمان ایران است و به عقیده کارشناسان شاید یکی از آخرین بازمانده های نسل نویسندگان رمان های بلند در ایران باشد. 

 تعدادی از آثار دولت آبادی به چندین زبان ترجمه شده است. 

داستان اغلب نوشته های دولت آبادی در روستاهای خراسان رخ می شود و نشان دهنده رنج و محنت روستاییان شرق ایران است. محمود دولت آبادی چندین نمایشنامه و فیلم نامه هم نوشته است و سابقه بازیگری برای کارگردانان سرشناسی از جمله عباس جوانمرد ، بهرام بیضایی و دارویوش مهرجویی را در سینما و تئاتر دارد.

از چندین اثر دولت آبادی برای ساخت فیلم های مختلف اقتباس شده است. 

در سال 2013 برنده جایزه ادبی میخالسکی سوئیس شد و در سال 2014 جایزه شوالیه ادب و هنر فرانسه را از سفیر دولت فرانسه در تهران دریافت کرد. 

در سال 2020 محمود دولت آبادی دکلمه سرباز، پوتین های نیم سوخته را برای پروژه جهانی هنر صلح با آهنگ سازی و تنظیم مهران علیرضایی نوشته است. 

خانه پدر محمود دولت آبادی که در روستای دولت آباد سبزوار قرار دارد و مربوط به دوره پهلوی می شود در تاریخ 7 مرداد 1382 با شماره ثبت 9320 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. 

همزمان با 74 سالگی آقای رمان ایران ، تمبر یادبود محمود دولت آبادی در زادگاهش سبزوار رونمایی شد. 

 

 

 اولی کار منتشر شده محمود دولت آبادی ، داستان کوتاه " ته شب " در بولتن تئاتر بود.

او دردهه 40 در نمایشنامه هایی از بتولت برشت ، بهرام بیضایی و اکبر رادی نقش بازی کرد و به عنوان بازیگر و سپس کارگردان به کار هنری ادامه داد و همزمان داستان های کوتاه می نوشت. 

دولت آبادی در سال 1349 ازدواج کرد. 

او در دهه 50 به زندان افتاد و بعد از زندان شروع به نوشدن معروف ترین اثر خود یعنی رمان " کلیدر " کرد که 15 سال طول کشید.

اقتباس های سینمایی محمود دولت آبادی

اقتباس های سینمایی از آثار محمود دولت آبادی

فیلم خاک: دولت آبادی داستان " آوسنه بابا سبحان " را به مسعود کیمیایی فروخت و فیلم خاک بر اساس این داستان ساخته شد. بعد از انتشار فیلم ، دولت آبادی نقد زیبایی بر فیلم به نام " بابا سبحان در خاک " نوشت و مدعی شد که کیمیایی به داستان وفادار نبوده است. 

فیلم گوزن ها : دولت  آبادی در مصاحبه ای اعلام کرده بود که زمانی که در زندان بوده فیلم گوزن ها بدون اشاره به نمایشنامه و نویسنده از روی نمایشنامه " تنگنا " به قلم او برگردانده شده است.

سریال سربداران : در ابتدا قرار بود این سریال بر اساس فیلمنامه نوشته شده توسط محمود دولت آبادی ساخته شود ولی با مخالفت مسئولان وقت با وجود نوشته شدن فیلمنامه با این کار مخالف شد و در نهایت فیلمنامه در مجله ای به چاپ رسید و در نهایت با اقتباس از همین اثر ولی بدون نام بردن از او ساخته شد. 

مادیان : فیلم مادیان ، علی ژکان به گفته دولت آبادی اقتباسی از نوشته های اوست. 

 فیلم همه آرزوی زمین : به گفته دولت آبادی ، حمید سمندریان با اقتباس از روی فیلم نامه " هیولا " به قلم دولت آبادی این فیلم را ساخته است. 

کتاب های محمود دولت آبادی

آثار محمود دولت آبادی 

محمود دولت آبادی بیش از ده رمان و چندین داستان کوتاه و بلند نوشته است که بسیاری از آثار او به زبان های انگلیسی ، فرانسوی ، ایتالیایی ، نروژی ، سوئدی ، چینی ، کردی ، عربی ، هلندی ، عبری و آلمانی ترجمه شده است. 

رمان کلیدر محمود دولت آبادی

رمان کلیدر محمود دولت آبادی

اغلب داستان های کوتاه محمود دولت آبادی درباره مردم زجر کشیده و رنجور دهات خراسان است. منتقدین ، کلیدر را نقطه عطفی در تاریخ ادبیات مدرن فارسی می دانند در این حد که یکی از آنها لقب " حماسه زوال " را به کلیدر می دهد. 

رمان کلیدر که مهم ترین اثر محمدود دولت آبادی است در 10 جلد به چاپ رسیده است و نگارش آن 15 سال زمان برده است. 

 رمان کلیدر رمانی حماسی از شجاعت و مردانی  در ستایش کار ، زندگی و طبیعت نگاشته شده است و به گفته خودش از نظر کمی و کیفی کامل ترین کاری بوده است که میتوانسته انجام دهد. 

در این رمان شما با بیش از 60 شخصیت آشنا می شوید که تمام و کمال به آن ها پرداخته شده است و سرنوشت تراژیک رعیت های ایرانی و قبایل چادر نشین را به تصویر می کشد و به شرح سختی ها و رنجهای خانواده کلمیشی می پردازد. 

رمانی کلیدر با 2836 صفحه به عنوان بزرگترین رمان فارسی شناخته می شود که در 10 جلد قطور به چاپ رسیده است.

با وجود حجم بالای این کتاب ولی شدت و جذابیت نگارش محمود دولت آبادی شما را در خودش غرق میکند به طوری که متوجه گذر زمان نخواهید شد. 

گل محمد ، شخصیت اول این رمان است که داستان حول محور زندگی او میچرخد. 

۲۰۰۹ دریافت جایزه ادبیات بین‌المللی خانهٔ فرهنگهای جهان برلین 

۲۰۱۱ نامزد دریافت جایزه ادبی آسیایی ، رمان زوال کلنل 

۲۰۱۱  نامزد جایزه ادبی من بوکر آسیا ؛ جشنواره کتاب سنگاپور 

۲۰۱۲  جایزه ادبی هوشنگ گلشیری برای یک عمر فعالیت 

زندگینامه محمود دولت آبادی

محمود دولت آبادی طرح یک رمان طولانی را در ذهن داشت و بعضی از قسمت‌های آن را هم روی کاغذ آورده بود که دستگیر شد و مدتی به زندان افتاد. در زندان نگرانی دست‌نوشته‌هایش را داشت تا اینکه فهمید برادرش نوشته‌ها را به محلی امن منتقل کرده است.

در طول دورانی که محمود دولت آبادی در حبس بود، با چهره‌ها و شخصیت‌های سیاسی بسیاری آشنا شد. علی شریعتی، آیت‌الله سید محمود طالقانی، آیت‌الله حسینعلی منتظری و آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی از جمله همبندان او در زندان بودند. زندان همچنین فرصت دیگری در اختیار محمود دولت آبادی قرار داده بود تا فکر کند و فکرهایش را در قالب داستانی شکل دهد. مثلاً کتاب «جای خالی سلوچ» یکی از نتایج زندان است.

آزادی محمود دولت آبادی و داستان کلیدر

محمود دولت آبادی پس از آزادی از زندان، نوشتن کتاب نیمه‌تمامش را ادامه می‌دهد و در فاصله‌ی بین سال‌های 1357 تا 1363، کتاب ده‌جلدی‌اش را با نام «کلیدر» منتشر می‌کند.

محمود دولت آبادی در اواخر دهه‌ی چهل با مهرآذر ماهر ازدواج کرد. آن‌ها سه فرزند به نام‌های سیاوش، فرهاد و سارا دارند. محمود دولت آبادی کتاب‌های دیگری را هم منتشر کرده است که مخاطبان بسیاری دارد. آثاری مانند جای خالی سلوچ، «طریق بسمل شدن»، «نون نوشتن» و... او مدتی را هم به عنوان استاد دانشگاه تدریس کرده است.

بهترین کتاب‌های منتشر شده محمود دولت آبادی

کتاب کلیدر (Kelidar) رمانی ده‌جلدی بر اساس واقعیت و داستان زندگی گل‌محمد است؛ جوانی که به یک شخصیت مبارز و افسانه‌ای میان مردم بدل شده است. در واقع، نویسنده با روایت زندگی این شخصیت، از زندگی مردم روستایی و رنج‌کشیده می‌گوید که در فضای سیاسی ملتهب و درگیر جنگ جهانی دوم زندگی می‌کنند. 

کتاب جای خالی سلوچ (Missing Soluch) در سال 1358 به چاپ رسید. این کتاب داستان زندگی مرگان است، زنی که روزی متوجه جای خالی همسرش سلوچ می‌شود. مرگان سخت تلاش می‌کند تا با نبودن همسرش کنار بیاید و زندگی‌ خود و فرزندانش را حفظ کند.

کتاب کارنامه سپنج در سال 1368 انتشار یافت. این کتاب مجموعه داستان‌های کوتاه و بلندی است از محمود دولت آبادی. او بسیاری از این داستان‌ها را در پانزده‌ سال اولی نوشته که به عنوان نویسنده مشغول نوشتن بوده است.

کتاب نون نوشتن در سال 1388 چاپ شد. این کتاب مجموعه یادداشت‌هایی است که در فاصله‌ی پانزده سال نوشته است. این یادداشت‌ها که گاه شکل جستار به خود گرفته‌اند، بدون هیچ تغییری در یک مجموعه گردآوری و منتشر شده‌اند.