جنگ‌های داخلی و رسیدن شعله‌های آتش جنگ به شهر آکسفورد عاملی برای کوچ دانشجویان و اساتید این دانشگاه به شهر کمبریج شد. این اساتید و دانشجویان که ابتدا در نوعی بلاتکلیفی بسر می‌بردند، در نهایت موفق شدند با حضور در دانشگاه کمبریج، بخشی از حاصل میراث علمی دستکم یکصد و چهل ساله دانشگاه آکسفورد را به دانشگاه کمبریج منتقل کنند و تبدیل به سکوی پرتاب و سرمایه‌های علمی این دانشگاه شدند. لذا همانطور که ممانعت پادشاه بریتانیا از حضور دانشجویان این کشور در پاریس عاملی برای بالا رفتن تمرکز علمی در دانشگاه آکسفورد شد، جنگ‌های داخلی و بوجود آمدن تداخل موقت در کار دانشگاه آکسفورد نیز، عاملی برای پیشرفت سریع دانشگاه کمبریج شد.

دانشگاه کمبریج چون دانشگاه دی‌بلونیا، دانشگاه پاریس و به تبعیت از آکسفورد سیاست‌های علمی خود را با فعالیت در زمینه پزشکی آغاز کرد.

پاپ گرگوری نهم در سال 1233 با اعطای مدرکی از سوی کلیسا به تمام فارغ التحصیلان آن اجازه داد تا در تمام مناطق مسیحی جهان حق تدریس علومی که در این دانشگاه فراگرفته‌اند را داشته باشند. در سال 1290 پاپ نیکولاس پنجم طی نامه‌ای این دانشگاه و فعالیت‌های آن را ارزشمند توصیف کرد و پاپ جان بیست و دوم در این دانشگاه تحصیل کرد و پس از رسیدن به مقام پاپ، در سال 1318 از این دانشگاه بازدید و به سخنرانی در آن پرداخت.

اسحاق نیوتون،جیمز کلرک مکسول و لرد کوین از دانش‌آموختگان مشهور این دانشگاه هستند.

چارلز داروین، زیست شناس برجسته‌ای که تحولی در علم زیست‌شناسی انجام داد در کنار فرانسیس بین، جان میلتون، توماس کنارمر، لودویک لیختنشتاین، پل دیراک و ریچارد هاوکینز از دیگر محصلان برجسته این دانشگاه محسوب می‌شوند.

ملکه مارگارت پنجم، شاه جرج ششم، لرد بیرون و هیو لوری از دیگر دانش آموختگان

چارلز داروین

این دانشگاه در حال حاضر بیش از هجده هزار دانشجو، 31 دانشکده و بیش از 150 هزار موسسه، مدرسه، گروه و سازمان‌های دیگر در زیر مجموعه خود دارد. مرکز مدیریتی این دانشگاه یک شورای کوچک است. دلیل اصلی کوچک بودن این شورا، وجود نوعی خودمختاری در دانشکده‌ها و موسسات زیرمجموعه آن است که بخشی از بار مدیریتی را برعهده دارند.

این دانشگاه دارای چند رکن مرکزی است. خانه نیابت، سنا، کنسول، هیات عمومی دانشکده‌ها و هیات نظارت بر عملکرد دانشگاه‌ها.

این دانشگاه در کنار اینکه ماموریت خود را بالابردن سح علمی و آموزش در بالاترین سطح ممکن می‌داند، معتقد است باید در مسائل اجتماعی نیز سهیم بوده و آموزش‌هایی را در این زمینه ارائه دهد.

کتابخانه دانشگاه کمبریج

حضور زنان در این دانشگاه اولین بار در سال 1869 و با اختصاص یک دانشکده مخصوص آن‌ها آغاز شد. بعدها حضور زنان در تمام دانشکده‌ها آزاد شد و امروز حدود 48 درصد از فارغ التحصیلان این دانشگاه را زنان تشکیل می‌دهند.

در سال 2016 این دانشگاه به عنوان دومین دانشگاه برتر اروپا از نظر سطح علمی مشخص شد.

در سال‌های 2014 و 2015 باز هم به عنوان دومین دانشگاه برتر اروپا و در عین حال به عنوان پنجمین دانشگاه برتر جهان تعیین شد.