اتحادیه اروپا سپس از ایران درخواست کرد که بدون تعویق به مذاکرات وین بازگردد و در بیانیه خود گفت: «بنابراین، اتحادیه اروپا از ایران می‌خواهد که بدون تأخیر بیشتر به مذاکرات وین بازگردد. این مسئله با توجه به گسترش پویای فعلی برنامه هسته‌ای ایران و در عین حال که فعالیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به طور جدی تضعیف شده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است».

اتحادیه اروپا در ادامه اعتراف کرد که اقدامات ایران در جهت کاهش تعهدات برجامی نتیجه خروج یکجانبه و بدون دلیل ایالات متحده از برجام بوده است.

در این بخش، اتحادیه اروپا در بیانیه خود توضیح داد: «اتحادیه اروپا اعتراف می‌کند که این موضوع به خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام و وضع مجدد تحریم‌ها ارتباط داشته است. برداشتن تحریم‌های هسته‌ای به همراه اجرای کامل قابل راستی‌آزمایی تعهدات هسته‌ای ایران، بخش ضروری این توافق است. اتحادیه اروپا تمایل دارد تأکید کند که به طور کامل به تعهداتش از جمله برداشتن تحریم‌ها طبق برجام پایبند بوده است».

اتحادیه اروپا در حالی چنین ادعایی را درباره پایبندی خود به تعهدات برجامی‌اش مطرح کرده است که ایران یک سال پس از خروج آمریکا از برجام و در نتیجه بدعهدی شرکای اروپایی این توافق هسته‌ای در اجرای تعهداتشان ذیل برجام، شروع به کاهش تعهداتش ذیل این توافق هسته‌ای کرد.

اتحادیه اروپا همچنین در ادامه شفافیت را یک عنصر کلیدی برجام توصیف کرد و اعلام کرد: «شفافیت، عنصر کلیدی برجام است و بر این اساس، اتحادیه اروپا بر نگرانی عمیق خود از تصمیم ایران برای تعلیق (از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱)، اجرای (داوطلبانه) اقدامات شفاف‌سازی که در برجام پیش‌بینی شده و همچنین پروتکل الحاقی که تا حد چشمگیری دسترسی و نظارات به سایت‌ها، فعالیت‌ها و اطلاعات مربوطه (در ایران) را کاهش داده، تأکید می‌کند».

در ادامه این بیانیه در ارتباط با کاهش دسترسی آژانس به سایت‌های هسته‌ای ایران آمده است: «بعلاوه، ایران بیانیه‌های به روز شده را ارائه نداده است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نتوانسته هیچ‌گونه دسترسی تکمیلی طبق پروتکل الحاقی داشته باشد. برای بیش از ۶ ماه، آژانس از بخش ضروری از دانش‌ خود از فعالیت‌های ایران در کل چرخه سوخت هسته‌ای ایران محروم بوده است. تصمیم ایران، توانمندی آژانس برای تأیید این مطلب را که مواد و فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاملاً اهداف صلح‌آمیز دارد، محدود کرده است ».

اتحادیه اروپا با اشاره به این موارد ادامه داد: «اتحادیه اروپا به طور ویژه نگران است که ایران آژانس را از سرویس تجهیزات نظارتی و جایگزینی رسانه‌های ذخیره (دوربین‌ها) منع کرده است که این مسئله به طور جدی توانایی فنی آژانس برای حفظ تداوم دانش خود که برای راستی‌آزمایی و نظارت بر تعهدات هسته‌ای ایران در آینده ضروری است، تضعیف کرده است».

توافق ایران و آژانس یک گام رو به جلو است

در این بیانیه ضمن استقبال از توافق آژانس و ایران ادامه داده شده است: «ما همچنین از این واقعیت نگرانیم که واحد ذخیره‌سازی و ضبط داده‌ها در یکی از دوربین‌های مجتمع کرج مفقود شده است و در این خصوص، اتحادیه اروپا از تعاملات اخیر و توافقات مندرج در بیانیه مشترک بین مدیرکل و معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران استقبال می کند. این یک گام رو به جلو است».

ایران هرچه سریع‌تر برای آژانس دسترسی نظارتی بر تأسیسات هسته‌ای را فراهم آورد

با این حال اتحادیه اروپا از ایران خواست که به آژانس دسترسی بیشتری دهد و در این زمینه گفت: «با این حال، با تأکید بر اهمیت موقعیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای احیای تداوم دانش خود، ضروری است که ایران بدون تأخیر این دسترسی را (برای آژانس) فراهم آورد و به اجرای کامل ترتیبات نظارتی آژانس بازگردد».

اتحادیه اروپا در بخشی از بیانیه خود از فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله غنی‌سازی 20 درصد و 60 درصد، ادامه نصب، آزمایش و جمع‌آوری اورانیوم با سانتریفیوژهای پیشرفته، ایجاد تغییر در آبشارهای سانتریفیو IR-6  در فردو و ....ابراز نگرانی کرد و از ایران خواست که تمامی اقدامات ناسازگار با برجام را لغو کند و بدون تأخیر به اجرای کامل برجام بازگردد.

اتحادیه اروپا در پایان بیانیه خود ضمن ابراز حمایت از تلاش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ادامه فعالیت‌های راستی‌آزمایی از برنامه هسته‌ای ایران قدردانی کرد و گفت: «اتحادیه اروپا به طور کامل از تلاش‌های مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حفظ فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارتی بر تعهدات هسته‌ای ایران ذیل برجام حمایت می کند. ما از ایران می‌خواهیم بدون تأخیر تمامی نگرانی‌های آژانس را برطرف کند».

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شنبه شب در رأس هیأتی به منظور دیدار و گفت‌وگو با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران وارد تهران شد. او روز یکشنبه (۲۱ شهریور ماه) با حضور در محل سازمان انرژی اتمی با «محمد اسلامی» دیدار و گفت‌و‌گو کرد که این دیدار ۲ ساعت به طول انجامید.

مدیرکل آژانس پس از این دیدار، ضمن مثبت ارزیابی کردن آن، بر گسترش همکاری ایران و آژانس تأکید کرد و گفت که دوباره برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به تهران می‌آید.

در بیانیه مشترک آژانس و ایران که بعد از این دیدار منتشر شد، ذکر شده که طرفین، روح همکاری و اعتماد متقابل و اهمیت تداوم آن و همچنین ضرورت رسیدگی به موضوعات فیمابین در فضایی سازنده و منحصرا فنی را مورد یادآوری و تاکید مجدد قرار دادند.

در ادامه این بیانیه آمده است: «در چارچوب تعاملات و همکاری‌های موجود فیمابین، طرفین تصمیم گرفتند دیدارهای متقابل را در سطوح مرتبط تداوم دهند. در همین راستا، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس با مدیرکل دیدار خواهد کرد و مدیرکل نیز در آینده نزدیک به تهران سفر خواهد کرد تا مشورت‌های سطح بالا با هدف تقویت همکاری‌های بین ایران و آژانس در حوزه‌های مختلف و بحث در خصوص موضوعات فعلی مورد علاقه متقابل، با دولت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.»

طبق این بیانیه، به بازرسان آژانس اجازه داده می‌شود تا نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آن‌ها که تحت مهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام کنند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق دو طرف قرار گرفت.