سید محمد حسینی بهشتی، مرتضی مطهری، عطاءاللَّه اشرفی اصفهانی، سید محمود طالقانی، محمدجواد باهنر، اکبر‏هاشمی رفسنجانی، محمد صدوقی، سیدعلی خامنه‏‌ای، محمد امامی کاشانی، محمد یزدی و علی مشکینی از ابتدای بسته شدن فرودگاه مهرآباد به دانشگاه تهران رفتند و در مسجد دانشگاه تحصن کردند. این اقدام چهره های مطرح انقلاب موجب همکاری اساتید و دانشجویان دانشگاه و حمایت مردم از این حرکت اعتراضی و کشیده شدن دایره اعتراضات به خیابانهای اطراف دانشگاه تهران و سایر خیابانهای شهر شد.

شدت حمایت مردم از سفر امام خمینی به ایران به حدی بود که رادیو مسکو در گزارشی از قول رمزی کلارک وزیر وقت دادگستری آمریکا اعتراف کرد که ۹۹ درصد مردم ایران خواستار بازگشت آیت‌الله خمینی هستند و جدا اصرار دارند رژیم ضد ملی در ایران از بین برود.

فاجعه عامل بازگشایی

دو روز قبل از بازگشایی فرودگاه های کشور مردم معترض و به شدت عصبانی تهران و تبریز و سایر شهرهای بزرگ کشور در اعتراض به بسته بودن فرودگاه های کشور به خصوص بسته بودن فرودگاه بین‏ المللی مهرآباد در تاریخ هشتم و نهم بهمن ۱۳۵۷ از دانشگاه تهران تا فرودگاه مهرآباد و در دیگر خیابان ها و معابر مهم شهر به خیابان های شهر ریختند و راهپیمایی کردند.

فرمانداری نظامی تهران در تاریخ دهم بهمن در گزارشی محرمانه به حجم جمعیت حاضر در راهپیمایی ۹ بهمن ۱۳۵۷ اشاره کرد و نوشت: ساعت ۹:۳۰ حدود ۳۰۰۰ نفر در خیابان امیرکبیر، ساعت ۱۱:۱۰ حدود ۴۰ هزار نفر در بیمارستان پهلوی، ساعت ۱۱:۳۰ حدود ۳۰۰۰ نفر در خیابان‌های اطراف سه راه آذری، ساعت ۱۱:۴۵ حدود ۱۰ هزار نفر در خیابان‌های امیرآباد، شاهرضا و میدان ۲۴ اسفند، ساعت ۱۲:۱۵ حدود ۵۰ الی ۶۰ هزار نفر در اطراف دولاب، ساعت ۱۲:۳۰ حدود ۲۰ هزار نفر در میدان ۲۴ اسفند و تظاهرات با شرکت ۷۰ هزار نفر در بهشت‌زهرا، خیابان‌های شیر و خورشید، قزوین، آریاشهر و شهرآرا، باغشاه، سپه، آیزنهاور و ...

روایت کیهان و اطلاعات

روزنامه کیهان و اطلاعات نیز با چاپ مطالب و تصاویر راهپیمایی و به گلوله بسته شدن مردم معترض تهران تیتر زدند: «یکی از خونین‌ترین تظاهرات‌های بهمن ۵۷ در هشتم این ماه اتفاق افتاد. در این روز ده‌ها نفر شهید و حداقل ۲۰۰ نفر مجروح شدند.

گزارشگر کیهان نوشت: «درگیری در میدان ۲۴ اسفند هفت ساعت ادامه داشت و این مکان به میدان جنگ شباهت پیدا کرده بود. سربازان در چند نقطه با مردم درگیر شدند و به سوی آنان آتش گشودند. بحرانی‌ترین نقطه تهران میدان ۲۴ اسفند و خیابان‌های اطراف آن تا دانشگاه تهران بود. طبق گزارش خبرنگاران کیهان، زد و خوردها ۳۲ شهید و ۲۰۰ مجروح داشت. یک خبرنگار ایتالیایی هم در حوادث تهران هدف گلوله قرار گرفت.»

خبرنگار اطلاعات هم نوشت: «یک فیلمبردار فرانسوی مقابل سینما کاپری هدف قرار گرفت یک خبرنگار خارجی دیگر هم کشته شد. تظاهرات ظهر نهم بهمن شروع شد و تا ساعت ۹ شب ادامه داشت. ظهر، تظاهرات گسترده دانشگاه تهران به میدان ۲۴ اسفند کشیده شد و به دنبال کشتار خونین در این میدان، تظاهرات خونین دیگری در میدان‌های فوزیه و ژاله و خیابان‌های کورش، فرح‌آباد، شهباز و آیزنهاور صورت گرفت. تظاهرات به سمت ژاندارمری، پایین میدان ۲۴ اسفند کشیده شد و نیروهای نظامی که در پشت بام این مرکز سنگر گرفته بودند رگبار را بر روی مردم گشودند و تعداد زیادی شهید و مجروح شدند.»

خشم رهبر

با انتشار گزارش‏های داخلی و خارجی روزنامه‏ ها از هشتم و نهم بهمن و بازتاب بین ‏المللی این فاجعه در سطح رسانه‏ های جهان، خبر این جنایت به گوش رهبر نهضت رسید و امام خمینی هم در پیام تندی خطاب به مردم کشورمان نوشتند: «باز کشتارها و قتل عام‏های دسته جمعی را در تهران و شهرستان ها شروع کردند، باز دژخیمان محمدرضا با مسلح شدن به ادعای قانون و استقلال کشور و سرپوش ملیت به جان مردم بی‏پناه افتاده‏ اند، باز دست ناپاک خیانتکار عمال بیگانه از آستین نوکرهای محمدرضا پهلوی درآمد و ملت را به جرم آزادی‏خواهی و استقلال‏ طلبی به عزا نشاند.‏

تا دیروز محمدرضای خائن، ارتش را با آتش گشودن روی ملت و برادران و خواهران خود ننگین کرد، اکنون نوکر یا نوکران خائنش، این خدمت به استعمار را به عهده گرفتند. هر روز مواجه با یک دسته نیرنگ باز هستیم که می‏خواهند منافع اجنبی را تأمین کنند، اگر چه به کشتار هزاران نفر از این ملت رنجدیدۀ شجاع بینجامد. ملت دلیر با خون جوانان عزیز خود محمدرضا را از صحنه خارج کرد، لکن اجانب یک مُهره دیگر را با نقاب ملیت به صحنه آوردند. اینان از این مهره ‏ها فراوان دارند که سالها با ماسک فریبنده در خدمت هستند و به مجرد رفتن مُهره ای، مُهرۀ دیگری را مورد تأیید قرار داده اند و نمی‏دانم پس از این چه خواهند کرد، ولی باید بدانند که ملت هوشیار، از این نیرنگ‏ها غافل نیست و یکی پس از دیگری را مدفون خواهد کرد.

ملت عزیزم. دوستان من. نه به وعده ‏های پوچ دولتهای غیر قانونی اعتنا کنید و نه از هیاهوی دژخیمان بهراسید. نهضت مقدس را به پیش برانید و به آخر رسانید و دست اجانب و نوکرهای از خدا بی‏خبرشان را از کشور عزیز قطع کنید. خائن اصلی را با خفت بیرون کردید، همت کنید و این تتمه که حُشاشه‏ای بیش نیستند از صحنه خارج کنید، خداوند با شماست.‏ اکنون بر جمیع جناحهای ملی و دولتی است که چون گذشته دولت غیر قانونی را محکوم کنند و اطاعت از آن نکنند که اطاعت طاغوت حرام و مخالف رضای خداست.

من از طبقۀ شریف ارتش که دستشان به خون جوانان آلوده نشده است می‏خواهم که ننگ اطاعت از جنایتکاران را تحمل نکنند و با قاطعیت آنان را از مقابله با ملت باز دارند. ملت از خود شماست، برای منافع اجانب برادرکشی نکنید و با پشتیبانی از اسلام و ملت، نام خود را در تاریخ جاوید کنید.‏ من از کارمندان وزارتخانه‏ها می‏خواهم که زیر بار ننگ اطاعت از غاصبان حقوق ملت نروند، کمک به این یاغیان و اطاعت از آنان حرام و مخالف شرع و عقل است.

من از ملت ایران که تحمل این همه مصیبت و زحمت را کرده و می‏ کنند، تشکر صمیمانه می‏کنم و از خداوند تعالی سلامت آنان را خواهانم. من در اولین فرصت خودم را نزد شما می‏بینم تا در شادی و غم با شما سهیم باشم و با هم در صف واحد به اَعمال عمّال اجانب خاتمه دهیم. من امیدوارم به فوز ‏‏اِحْدَی الحُسْنَیَیْن نایل شوم، یا پیشرفت مقصود و اقامه عدل و حق، یا شهادت در راه آنکه راه حق است. از خداوند تعالی غلبۀ حق بر باطل را خواهان و پیروزی ملت شریف ایران را خواستارم.‏»

واکنش شاپور

به دنبال راهپیمایی بزرگ مردم در نهم بهمن ۱۳۵۷ شاپور بختیار در مصاحبه‌ای رادیو و تلویزیونی که در روزنامه ها نیز منتشر شد در عقب‏نشینی آشکار از بازگشایی فرودگاه مهرآباد تا چند ساعت دیگر خبر داد. او همچنین تاکید کرد که در راه ورود حضرت آیت‌الله‌العظمی خمینی به کشور مانعی نیست.

بختیار تاکید کرد: «با صدای بلند اعلام می‌کنم که حضرت آیت‌الله هر وقت میل داشته باشند می‌توانند به کشور بازگردند.

هیأت دولت نیز در جلسه دهم بهمن ماه با تایید وعده نخست‏وزیر در مصوبه‏ای تصویب کرد: «ورود هواپیمای حامل امام به فرودگاه مهرآباد تهران بدون اشکال است.»

بختیار سال ها بعد در کتاب «یکرنگی» که خاطراتش را در آن نوشته بود به حوادث هشتم و نهم بهمن ۱۳۵۷ و تاثیر آن در بازگشایی فرودگاههای کشور در ۱۰ بهمن ۱۳۵۷ پرداخت و نوشت: «... من قضیه را به این شکل می‏دیدم، این ملا که در ایرانی بودنش شکی نیست، می‏تواند به ایران بازگردد ولی اگر خلافی از او سر بزند توسط دادگاههای صالح و طبعا با تمام تضمین‏هایی که قانون پیش‏بینی کرده به محاکمه کشانده خواهد شد. ... به من ایراد گرفته‏اند که چرا گذاشتم او به ایران بازگردد. آیا می‏توانستم نگذارم؟ ... به علاوه از قدیم و ندیم گفته بودم که تمام ایرانیان بدون اجازه دولت حق ورود به ایران را دارند و به این اصل اعتقاد داشتم و امروز هم به آن معتقدم که جزو حقوق طبیعی هر شهروندی است.»

رویش کمیته استقبال

با انتشار سراسری وعده نخست ‏وزیر و تصمیم هیات دولت مبنی بر بازگشایی فرودگاه‏های کشور، کمیته استقبال از امام خمینی (ره) به ریاست آیت ‏الله دکتر مرتضی مطهری و سخنگویی آیت ‏الله دکتر محمد مفتح و با عضویت تهرانچی رابط بازار، علی دانش‏ منفرد رابط انجمن اسلامی معلمان ایران، ‏ اسدالله بادامچیان رابط هیأت‌های مؤتلفه اسلامی، فضل‌الله محلاتی رابط جامعه روحانیت مبارز، کاظم سامی رابط جنبش انقلابی مردم ایران، حسین شاه‌حسینی رابط جبهه ملی ایران، هاشم صباغیان رابط نهضت آزادی ایران در پیامی از ورود بنیانگذار جمهوری اسلامی ایرانی در ساعت ۹ صبح روز پنج شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ به فرودگاه مهرآباد خبر داد.

کمیته استقبال برای برقراری نظم مراسم، شبکه‌ای با بیش از ۶۰ هزار نیروی انسانی با بازوبند پارچه‌ای که روی آن مهر انتظامات مراسم استقبال امام خورده بود، مسیر فرودگاه مهرآباد تا دانشگاه تهران و از میدان شوش تا بهشت زهرا را ساماندهی کرد.

منابع:

صحیفه امام، جلد ششم، صص ۱ و ۲