نقش طراحي محيطي در پيشگيري از سرقت منزل

تاریخ انتشار: 1395/9/20 19:7     /     کد خبر : 2380     /     دسته خبر : استان مازندران

سخن نیوز: گروه استان ها / مازندران/ سرهنگ سيد محسن جعفري/ فرمانده انتظامي شهرستان بابل /افزايش روز افزون جرايم و بزه کاري در محيط هاي شهري و سرقت از منزل را مي توان يکي از شديدترين جرايم تلقي کرد؛ زيرا علاوه بر اينکه يکي از شايع ترين رفتارهاي مجرمانه است، نوعي تجاوز به عنف بوده که به احساس امنيت عمومي، آرامش ذهني و سلامت افراد نيز آسيب مي رساند....

حدود 50درصد از جمعيت جهان در شهرها سکونت دارند و فضاهاي منطقه اي بستري گسترده از ساختارهاي ارتباطي خرد و کلان، تعارضات اجتماعي، انواع جرايم و خشونت هاي سازمان يافته را ترسيم مي کند، به همين دليل بسياري از مسائل اجتماعي، اقتصادي و سياسي در کشورهاي در حال توسعه ناشي از رشد و گسترش ناموزون نظام ها و فضاهاي شهرنشيني بوده است.

از جمله اين مسائل اجتماعي افزايش روز افزون جرايم و بزه کاري در محيط هاي شهري است که سرقت از منزل را مي توان يکي از شديدترين جرايم تلقي کرد؛ زيرا علاوه بر اينکه يکي از شايع ترين رفتارهاي مجرمانه است، نوعي تجاوز به عنف بوده که به احساس امنيت عمومي، آرامش ذهني و سلامت افراد نيز آسيب مي رساند ، به همين علت، سرقت منزل تاثير زيادي بر قربانيان مي گذارد و يگر افراد بيشتر از اين که نگران ارزش مال سرقت شده باشند از سرقت شدن مي ترسند.

سرقت منزل همانند جرايم ديگر از جهت کمي و کيفي دچار تحول و از لحاظ تنوّع، در انواع و اشکال مختلفي رواج يافته است و مکان و زمان نمي شناسد و در هر لحظه از شبانه روز احتمال وقوع آن هست و اين پديده زشت نه تنها نظام مالي افراد و اشخاص، بلکه به اقتصاد و روان جامعه نيز لطمه هاي جبران ناپذيري وارد مي کند.

عوامل موثر بر پيشگيري از سرقت منزل :

مکان:

مکان نقش بسيار مهم و انکار ناشدني در وقوع يا پيشگيري از وقوع جرايم ايفا مي‌کند. مجرمان، بيشتر مناطقي را براي ارتکاب جرم بر مي‌گزينند، که وقوع جرم در آنها راحت تر بوده و امکان مشاهده و دستگيري آنان در آن مناطق کمتر باشد.

با يك طرح مناسب مي‌توان ضمن پايين آوردن هزينه، امکان نظارت طبيعي يک ساختمان را افزايش داد. طرح‌هايي مانند اضافه كردن پنجره‌هاي بيشتر و قرار دادن آنها در محل‌هاي پر رفت و آمد كه به سمت فضاهاي عمومي باز است، ساخت و ساز بناها در مقابل هم به گونه‌اي كه همسايگان بتوانند از آن طرف خيابان مراقب يکديگر باشند، که در افزايش نظارت مؤثر است.

تحقيقات نشان داد که هر چه طرح‌ها ضعيف تر ساخته شوند، مشکلات اجتماعي شايع تر خواهد بود.

پنجره­هاي شکسته ، بين فضاهاي شهري بهم ­ريخته و کثيف با افزايش جرم رابطه دارد.

 وجود آشغال و عدم پاکيزگي محله به مثابه­، چراغ سبزي براي مجرمين است .

رعايت تناسبات بصري و انساني در مقياس فضا باعث هماهنگي و ايجاد نظم شده و در نهايت با ايجاد آرامش احساس امنيت را در فضا به وجودمي آورد.

ارتباط بين کيفيت مبلمان محلات شهري و وقوع جرائم انجام گرفته، نشان داد که هرچه از رنگ­هاي شاداب­تر در طراحي امکانات فضاهاي عمومي استفاده شود در کاهش بزه اجتماعي مؤثر خواهد بود.

در واقع ايجاد محيط هايي ايمن منجر به جذب و تشويق شهروندان براي حضور هر چه بيشتر در محيط خواهد شد که اين افزايش حضور، سطح تعاملات و نظارت اجتماعي را بالا برده و در مقابل منجر به کاهش احساس ناامني شهروندان خواهد شد و از آنجايي که کيفيت محيط يکي از عوامل تأثيرگذار در پيشگيري از وقوع جرم است بين ارتکاب جرم (مواد مخدر)، با کيفيت محيط در شهر رابطه معني داري وجود دارد.

آلودگي محيطي

وجود زباله و فاضلاب در محيط ها و فضاي شهري موجب کاهش کيفيت محيط مي شود و ريختن زباله در فضاي شهري از سوي افراد در هر جامعه اي خود نوعي رفتار ضد اجتماعي و در اغلب جوامع مترقي طبق مقررات جرم محسوب مي شود.

 طبعاً در جامعه اي که پاکيزيگي محيط، هنجار محسوب مي شود. عدم رضايت پاکيزگي و نظافت در فضاي شهري اولين نماد هنجار شکن محسوب مي گردد.

ساختمان­هاي صنعتي و تجاري بدون سکنه، در و پنجره­هاي شکسته­، ديوارهاي ترک دار و مخروبه، محوطه­هاي عمومي کثيف و پر از آشغال در برخي از مناطق شهر احتمال وقوع جرم را در اين مکان­هاي افزايش مي دهد.

نور

يک از فاکتورهاي موثر در طراحي محيط، استفاده مناسب از نور است. نور چند کارکرد دارد که اولا باعث رويت بهتر اشياء مي‌شود. دوم اين که محيط نوراني احساس مطلوب‌تري را نسبت به محيط تاريک و محيط‌هايي که از نور مصنوعي استفاده مي‌کنند در فرد ايجاد مي‌کند.

 به طوري که گفته شده، نور باعث افزايش قدرت نظارت و بالابردن خطر ارتکاب جرم مي‌شود.

از نظر روانشناسي  چراغ هاي پياده روها چنانچه در موقعيتي قرار گيرند که در معرض ديد عابرين قرار بگيرد سبب افزايش حس امنيت در آنها مي‌شود.

آلودگي نمادي

نمادها و علايم و يا به عبارت ديگر نشانه­ها از ديد صاحب نظران سيماي شهري از عوامل مهم تشخيص قسمت­هاي مختلف شهر هستند و بدين ترتيب افراد به خصوص افراد غريبه به محيط و تازه واردين از طريق برقراري ارتباط با آنها احساس امنيت مي­کنند و مسير خود را مي يابند .

 بين مؤلفه آلودگي نمادين و وقوع ناهنجاري­هاي اجتماعي رابطه برقرار است. به نحوي که به عنوان نمونه در اغلب ورودي پارک­ها و خيابان­ها نقشه­هاي قابل رؤيت از مسيرها و موقعيت­ها وجود نداشته و بسياري از علايم راهنمايي مخدوش بوده و يا در آنها آثار ونداليسمي مشاهده شده است.

 از آنجايي که "تصويري نيکو از محيط، به شهروندان نوعي احساس امنيت مي دهد" فراواني وقوع رفتارهاي ناهنجار در اين مکان­ها بيشتر بوده است.

ايجاد آشنايي بيشتر با محيط، توجه به ويژگي هاي فرهنگي و بومي و نمايش آنها در قالب نمادها و نشانه ها مي تواند نقش موثري در کاهش سرقت از منزل مي شود  تا حد امکان بايد درب منزل و نماي آن وجود تزئينات از قبيل مجسمه، گلدون هاي گران قيمت و.... بدور باشد.

 استفاده از آيفون هاي تصويري و يا علائم هشداردهنده، استفاده از اين وسايل علاوه بر امکانات فيزيکي و ملموسي که دارد به لحاظ رواني، کنترل و غيرقابل نفوذ بودن آن را القا مي کند.

 نماي ساختمان در بحث افزايش امکان نظارت نيز حائز اهميت است، نماي ساختمان نبايد بگونه اي طراحي شود که باعث ايجاد  فضاهاي مخفي جهت پنهان شدن افراد شود.

اين مسأله هم در طراحي يک ساختمان بصورت مجزا و هم در تطبيق آن با منازل مسکوني مجاور و يا نوع کوچه بندي ها، بايد رعايت شود.

 بنابراين کنار هم قرار گرفتن دو منزل مجاور نبايد بگونه اي باشد که باعث ايجاد فضاي غير قابل رؤيت بشود. فرورفتگي هاي يک ساختمان نسبت به ساختمان مجاور، باعث ايجاد اين فضاها مي شود.

علاوه بر بحث نظارت بر کل ساختمان، نظارت بر درب ورودي اصلي ساختمان که محل عبور و مرور تمامي ساکنان از آن مي باشد حائز اهميت است. درب ورودي اصلي اين اماکن معمولاَ در طبقه همکف قرار دارد.

 از آنجا که افراد زيادي از اين درب استفاده مي کنند، بهتر است درب قسمت ورودي، دري باشد که حالت ارتجاعي داشته باشد، بنابراين درب بايد طوري طراحي شده باشد که با استفاده از فنر يا وسايل ديگر پس از باز شدن، خود به خود و بطور مستقيم، بسته شود، تا در صورتي که ساکنان فراموش کرده اند تا در را ببندند، درب خود به خود بسته شود.

 همانطور که قبلاَ اشاره شد ورودي منزل بايد طوري استقرار يابد که رؤيت آن از بيرون و توسط همسايگان و افراد رهگذر، امکان پذير باشد، قرار گرفتن سقف به حالت شيرواني در بالاي درب ورودي به غير قابل نفوذ بودن آن کمک خواهد کرد.

 اين مسأله در خصوص سقف ساختمان نيز دقيقاَ همين اثر را خواهد داشت، بالکن تا حد زيادي امکان نظارت بر خيابان و فضاي محله را فراهم مي کند.

• طراحي محيطي
• پيشگيري
• گروه استان ها
• مازندران
• سرهنگ سيد محسن جعفري
• فرمانده انتظامي شهرستان بابل
• جرايم
• بزه کاري
• سرقت از منزل
• جرايم
• شايع ترين
• رفتارهاي مجرمانه
• تجاوز به عنف
• امنيت عمومي
• آرامش ذهني